تهیه و تنظیم فیزیوتر اپیست : سید عباس سید علیپور

موسیقی درمانی به معنی استفاده از موسیقی و برنامه های تنظیم شده موسیقایی برای توانبخشی تمامی بیماران (جسمی وروانی ) است . انجمن موسیقی درمانی آمریکا، موسیقی درمانی را استفاده از موسیقی برای اهداف درمانی شامل تجدید، ایجاد و تقویت سلامت بدنی و روانی تعریف می کند. برنامه ها و روش های موسیقی درمانی متنوع و متناسب با نیاز افراد تنظیم و تجویز می شود. محورهای اصلی برنامه های موسیقی درمانی شامل شنیدن موسیقی مناسب و انتخابی، نواختن موسیقی در شکل های فردی و گروهی و بحث و گفتگو در مورد موسیقی و مفاهیم آن، حرکت های موزون و ساختن آهنگ و ترانه است. موزیک اپیست ها (موسیقی درمانگر)غالباً با دیگر متخصصان چون فیزیوتر اپیست ها، پزشکان، روانپزشکان، مددکاران اجتماعی و مربیان در یک تیم درمانی یا آموزشی فعالیت می کنند. موارد زیر بخشی از بیمارهای است که در حال حاضر از خدمات موسیقی درمانی بهره مند می شوند :

- افرادی که نقایص هوشی – حسی دارند مانند عقب ماندگان ذهنی ، ناشنوایان، نابینایان و کسانی که اختلال گفتاری دارند.

- معلولان و کسانی که ناراحتی های ارتوپدی در استخوان ، مفصل و عضله دارند.

- اختلال های روانی شامل اضطراب، افسردگی، وسواس و بیمارهای روان پریشی شامل انواع اسکیزو فرنی و افسردگی های دوقطبی.

- اختلال های رفتاری و عاطفی شامل اضطراب و افسردگی کودکان، ترس های موضعی، بزهکاری و بیش فعالی .

- بیماری های پایانه و رو به مرگ مانند سرطان وایدز

- بیماری های جسمی مزمن ،از دردهای ساده تا بیماری های مزمن قلبی، کلیوی و تنفسی .

همه ی بیماران می توانند برای کاهش علایم اصلی بیماری از موسیقی استفاده کنند. این کار بطور جانبی روی علایمی که ارتباط غیر مستقیم با ناراحتی دارند. اثر گذاشته و شرایط بدنی و روحی مناسب تری برای سلامت و خوشی بیمار فراهم می سازد. تحقیقات نشان می دهد که موسیقی از طریق تأثیر بر هورمون های مختلف، ضربان قلب و فشارخون ، تغییر پتانسیل الکتریکی عضله ها و هم چنین تقویت مهارتها و حرکات بدن و زمینه های روان شناختی وارد عمل شده است ، به عبارت دقیق تر موسیقی با تحریک مرکز عواطف در مغز (سیستم لیمبیک ) بر اعمال مرکزی و خودکار، واکنش های بیوشیمی و عضلانی اثر گذاشته و هم چنین با تأثیر بر حافظه و یادآوری خاطرات و احساس های گذشته تغییراتی را در شرایط فیزیولوژیک پزشکی برجای می گذارد . تحقيقات موسيقي -پزشکي نشان مي دهد که موسيقي به چند گونه برسلامت آسايش و رفاه بيماران اثر مي گذارد:

1-پيشگيري،آموزش و يادگيري

2-کاهش دردهاي گوناگون پزشکي و دندانپزشکي

3-کاهش تنش ها و نگراني هاي ناشي از جراحي، آسيب ها

موزيک تر اپيست ها بيماري ها

4-توانبخشي بعد از جراحي،آسيب ها و تصادف ها

5-کاهش خستگي حاصل از تنوس هاي عضلاني و کارکرد ماهيچه ها

6-کاهش عوارض جانبي

7-کاهش مدت استفاده ازداروها

8-کاهش طول مدت درمان وبستری

معلولین ارتوپدی :

افرادی که آسیب یا توانانی ارتوپدیک دارند دچار نوعی اختلال حرکتی هستند که به کارکرداستخوانها، عضلات و مفاصل آنها

مربوط می شود . این معلولیت ها ممکن است مادرزادی (congimital ) و یا اکتسابی باشد این افراد به دلیل فقدان عمل جراحی و دردهای زایمان ،کما، سوختگی و عوارض سرطان دارند، در نتیجه غالباً فاقد مهارتهای اجتماعی بوده یا آن را از دست می دهد بسیاری آنها به تمرین منظم نیاز دارند تقویت عضلانی و کارگرد مفاصل ترغیب شوند و ازآنجایی که عدم تحرک وضعف عضلانی امکان ابتلا به عفونت های تنفسی را افزایش می دهد، از این رو ریوی و تنفسی برای معلولین ارتوپدی با اهمیت تلقی می شود کاربرد موسیقی در درمان

معولیت های ارتوپدی :

فعالیت های مختلف موسیقی درمانی که برای این گروه به می رود در جهت بهبود وضعیت

مفاصل و ماهیچه ها و افزایش هماهنگی حرکات آنها است. از نواختن پیانو برای حرکت و خم کردن و کشش انگشتها و از ریتم سازها برای افزایش دامنه ی حرکات و منبعی برای الگوهای حرکتی ، از نواختن ساز دهنی(

Harmoni ) برای کنترل بهتر دست ها و هماهنگی آن بادهان تقویت ظرفیت های حیاتی استفاده می شود. همچنین از نواختن سازهای تفریحی سرگرم کننده مثل اکولتزها(ukuletes ). گیتارها (guitars ). ماندولینها (mandolins ) و چنگ های اتوماتیک (autoharps ) برای افزایش خم کردن و کشش انگشتها و مچ و از سازهای ارکستری مانند ویولن

( Violin (Violin). کرونت ( coronets) ترومبون (trombones) برای افزایش دامنه حرکات، هماهنگی انگشتان و دست ها و از سازهای بادی برای افزایش ظرفیت های حیاتی استفاده می شود. یکی دیگر از منافع یادگیری نواختن ساز برای معلولین احساس کامیابی و رضایت است نواختن ساز احساس ارزش شخصی را افزایش می دهد و اگر بصورت گروهی بنوازند، رشد اجتماعیشان تقویت خواهد شد . امروزه برای درمان بیشتر بیماری ها و روش های دارویی و غیر دارویی وجود دارد . پزشکان سعی دارند تا حد امکان میزان داروها و مواد شیمیایی را کمتر و به جای آن روش های غیر دارویی مانند ورزش ، هنر ورژیم غذایی را به کاربرند. آن چه مسلم است بیماری های جدی نیازمند داروست اما برای درمان همین بیماری ها نیز از روش های غیر دارویی بطور جانبی و حمایتی استفاده می شود تا فرد درمان خود را با روحیه ای بهتر و شاداب تر دنبال کند. مطالعات مختلفی که تاکنون انجام شده ، نشان می دهد که موسیقی بر بسیاری از بیماری ها از جمله ناراحتی های تنفسی، بیماریهای قلبی، دردهای کلیوی، بیماری های کودکان، ناراحتی های قبل و بعد از عمل جراحی و دردهای زایمان، کما، سوختگی و عوارض سرطان اثر مثبت داشته است .